Nederlandse normen en waarden vanuit Oost-Aziatisch perspectief
Momenteel staat Oost -Azie sterk in de belangstelling door de economische groei van eerst Japan, Hongkong, daarna Korea, Taiwan en Singapore. Momenteel staat vooral China in de belangstelling en straks komen ook landen als Maleisie, Burma, Indonesie meer in het voetlicht.
Veel landen proberen een wit voetje bij China te halen. Men probeert daar economisch voordeel uit te halen. Meer dan onze voormalige partner USA, of onze broertjes en zusjes in Europa ziet China zichzelf als het natuurlijke centrum van de wereld. China ziet het als haar recht om leider van de wereld te zijn. Die rol heeft het altijd gehad op haar planeet. Communisme nog kapitalisme zal dat veranderen. Tenslotte werden zelfs alle veroveraars van China uiteindelijk Chinees. China is altijd groter gewroden door assimilatie, waar het Romeinse steeds groeide door verovering. De Chinese en Europese cultuur is in dat opzichte anders. Europa is in alle opzichten Grieks-Romeins in zn cultuur, Maar China is gewoon China. Dat is anders dan we gewend zijn mee om te gaan. Tot voor kort gingen Romeinse afstammelingen alleen om met andere Romeinse afstammelingen. Regeren van de planeet was simpel en herkenbaar. Natuurlijk liet de geschiedenis ons niet onberoerd. Kolonialisme en afschaffing van slavernij, herkenning dat alle mensen rechten hebben… Amerika zag zichzelf als bewaker van de wereld, en West-Europa zag zich zelf als moreel geweten. Nieuw-China leeft als uitvloeisel van het verleden met het idee dat het haar recht is dat de hele wereld zich naar China richt. Zo was het voor China altijd. Landen brachten het tribuut of waren tegenstanders aan de grens. Nu ook brengen landen tribuut of positioneren zich tegenover China. China deelt genereus aan iedereen die bereid is een rol te spelen in haar grote plan het centrum van de wereld te zijn in een duizendjarig vredesrijk. Maar meer nog dan Japan doet word China geregeerd door het idee dat je politieke relaties niet aan het toeval kan overlaten. Je wil elke relatie continu aansturen naar een gewilde uitkomst. Strategie vereist discipline en een visie die vele jaren vooruit kijkt.
Ook Nederland probeert in een betere positie ten aanzien van grootmacht China te komen. Dat doet het op de kenmerkend knullige manier die Nederland zo eigen lijkt te zijn in deze moderne tijd. Daardoor mist ze echter kansen, omdat ze zichzelf niet op een correcte manier positioneerd in het spel van grootheden. Nederland richt zich op de kruimels waar ze zich op de taart kan richten. En daarvoor is het nog niet te laat. Dat is de aard van China. Maar de presentatie van het Nederland pavilioen op de Shanghai wereldtentoonstelling was een curieus uitvloeisel van die knulligheid. Ook de wijze waarop Nederland zn zakelijke beleid ten aanzien van China fragmenteerd is er een bewijs van. Waarom de presntatie en het rendement van het Nederlandse beleid zo inefficient is komt voort uit het feit dat nederland zich niet historisch formuleerd. Nederland leeft bijna in ontkenning van haar verleden en daardoor maakt het ook geen gebruik van het potentieel van dat verleden:
Nederland was een koloniale macht die net als Nieuw-China uit diepe armoede opkroop en middels copyright infringement, piraterij en andere niet altijd frisse praktijken een wereld rijk ontwikkelde. Zeker, nederland verdient voor altijd schaamte te hebben over haar verleden. Maar wat is schaamte als je niet actief participeerd met het verleden? Als in gezondheidsleer: als je schaamte niet omzet in correctief gedrag word het een blinde vlek. In deze context kunnen we dan de volgende vragen stellen al illustratie van Nederlands falende economische beleid:
- Waarom is er geen Nederlands Gemenebest met onze voormalige slachtoffers en partners, waarin met respect voor het beste van nieuwe landen en oude culturen van ooit door Nederland mishandelde landen culturele en economische samenwerking is die de markten van al die landen met elkaar verbind en ontwikkeld?
- Waarom is indonesie niet onze belangrijkste discussie partner?
- Waarom onderhouden we geen strakke banden met Zuid-Afrika, waar nog altijd een Nederlandse invloed een rol speelt en nederlanderschap ancstral is. Het zelfde voor Ceylon, Taiwan, Suriname en New York, waarom zijn deze en andere gebiedsdelen niet in een gezamelijk beraad en kennis en ervaringsnetwerk verbonden waar iedere partner belang bij heeft? Waarom doen we dit wel met onze naaste buren maar regelen we de rest via de VN en een jaarlijkkse kerstkaart?
- Waarom neemt Nederland als ouder in die culturen geen verantwoord en participerend voertouw?
- En waarom gebruikt nederland niet zijn historische rechten als voormalige pachter van Taiwan voordat het tot het Chineese territorium kwam te behoren doordat Nederland er de Chinezen invoerde? Nederland zou de belangrijkste doorvoerhaven van Chinese artikelen in Europa zijn als het zijn historische rechten en banden rechten zou gebruiken omdat het zijn mogelijkheden begreep in een land zo gericht op historisch besef. Dat vergt visie en dat vergt corrigerend gedrag. Visie op wat China is, en visie op wat Nederland is. Daarom verdient Nederland het niet meer dan een vlek te zijn in chinese verdragen.
Dus wat is Nederland? Nederland is vier zaken:
- Nederland’s interne geschiedenis
- Nederlands Internationale geschiedenis
- Nederlandse normen en waarden
- Nederlandse kunst en wetenschap
Deze vier zijn Nederland’s visitekaartjes.
Laten we beginnen met de Nederlandse geschiedenis. Deze is veel ouder en indrukwekkender dan we onzelf krediet geven, maar die visies opleverd waarmee we ons zelfbeeld en onze doelstellingen in onze samenleving mee kunnen verrijken en internationaal politiek een belangrijkere rol kunnen spelen, meer dan duitsland of Engeland, onze directe concurenten:
- Tom Buijtendorp, die 15 december promoveert aan de VU in Amsterdam. Volgens hem verbleef keizer Hadrianus in Nederland en bestuurde hij in die tijd het rijk vanuit Forum Hadriani, nu noemen we het voorburg. De Nederlands-Romeinse stad was volgens Buijtendorp een stuk belangrijker dan gedacht. De stad leek qua inwonertal en omvang namelijk meer op een gemiddelde Romeinse plaats dan bijvoorbeeld de beroemde stad Pompeii. Forum Hadriani was ongeveer elf hectare groot en had rond de duizend inwoners. De stad speelde ook een belangrijke strategische rol.
- De Friezen als de bron van proto Nederlandse geschiedenis en medemblik als hoofdstad van een voormalig koninkrijk
- De Nederlandse koninklijke familie is al sinds meer dan 600 jaar verbonden aan Nederland’s wel en wee. De eerste leden waren peacekeepers van de romeinse heilige Karel V, namens Christus ‘Keizer van Europa’. Karel V was zelf Nederlander, namelijk geboren in Gent, nu Vlaams Gent, maar toen Bourgondisch Nederland
- De Bourgondische Nederlanden leverden diverse koningshuizen in Europa op, de Valois hertogen van Bourgondië, Philip de stoute, de capetiaanse dynastieen.
- Interne conflicten leiden tot de opsplitsing van de Nederlanden in vier delen, een frans-bourgondisch, een belgisch, een Luxemburgs en een Nederlands deel. De centrale zetels van de EU staan allemaal op Nederlands Bourgondie, het Internationale Gerechtshof staat in Nederland. Beide instituten zijn van internationaal belang, maar het gerechtshof is mogelijkerwijs één van de balangrijkste instellingen ter wereld.
- Middels ons koningshuis kan Nederland cultureel aanspraak maken op gebiedsdelen in zuid Frankrijk, het voormalige vorstendom ‘Orange’, onderdeel van Bourgondie. Nederland kan er in haar policies ook aanspraak op maken dat ze zo een goede buur is dat ze dat niet doet.
- Nederland staat centraal in de ontwikkeling van Europa door een immigrantenland te zijn vanaf haar afplitsing van de Bourgondische Nederlanden. Nederlandse ontwikkelingen staan aan de basis van vorming van republieken en koninkrijken in heel de wereld.
- Kunst, wetenschap en literatuur hebben altijd een grote rol gespeeld in representatie van de Nederlandse geschiedenis. Er was in het verleden eem maatschappelijke deelname aan die dialoog en die was niet geheel informeel. Die kennis en ervaring dialoog was kenmerkend voor Nederlanderschap, maar nu word participatie aan het toeval overgelaten.
Nederlands internationale geschiedenis:
- Armoede dreef Nederlanders uit een schraal land in een wijde wereld vol kansen waarin Nederlandse handelslieden niet altijd de jusite morele keuzes maakten maar wel overal kwamen. Meer nog dan de vikingen voor ons drukten we een stempel op de wereld.
- Nederland stond vooraan in schuld bekennen over koloniale verleden en slavernij als motivatie voor ontwikkelingssamenwerking, humanisme en Christelijke waarden op een seculiere wijze
- Nederland levert goede diplomaten en onderhandelaars
- Nederland is bron voor een groot aantal multinationals
- Nederland staat aan de basis van een verenigd Europa en cde continuiteit van de Grieks-Romeinse culturele regio, inclusief landen in het Midden Ooosten.
Nederlandse normen en waarden zijn kenmerkend voor Nederland. Nederland identificeerd zichzelf traditioneel met het Calvinisme. Dit Calvinisme noopt Nederlanders tot ingetogen gedrag; ingetogen in het uiten van emoties; niet te koop lopen met je successen, kapitaal of bezittingen en daar weinig waarde aan hechten; starheid in principes; soberheid, zuinigheid, lijdzaamheid en arbeidsethos. Ons koningshuis, dat moeten we niet vergeten, is hier eigenlijk op missie gezonden door Karel V, een Roomse Keizer. De nederlandse aristocratie en het nederlandse volk hebben dus niet altijd een zelfde missie en delen niet altijd dezelfde normen en waarden. Hoewel Voormalig Koninin Beatrix wel degelijk een echte Calvinistische Koningin was! Onze moderne party en laat maar waaien cultuur is een direct gevolg van Amerkanisering dat floreert bij verwarring en conflict. Dat maakt ook het verschil tussen een beschaving en een samenleving. Nu leven we samen, maar we zijn niet besc haaft, terwijl dart in feite wel onderdeel is van ons erfgoed om te streven naar beschaving.
Elk land onderscheid zich van een ander door historische gegroeide en veranderende normen en waarden. Dat is niet hetzelfde als cultuur. Maar normen en waarden zijn een verwoording van Nederlandse cultuur. Nederland heeft niet echt een eigen cultuur. De localiteit van nederland als Staat in het Nu is niet Nederland. Nederland is de geschiedenis van zijn bewoners, naamgevers, leiders. De oude west friesen waren wellicht het meest Nederlands, cultureel gezien. Ze hadden een eigen cultuur, onafhankelijke politiek etc. Wij zijn cultureel gezien zoals de meeste Noord-Afrikaanse landen en landen in het Midden Oosten voornamelijk Grieks-Romeins, cultureel gezien. In de recente geschiedenis zijn we Buorgondische Nederlanders en onze normen en waarden zijn dus een gevolg van meer dan alleen lokaal nederland nu. De reformatie heeft aan die bourgondische waarden een heel eigen draai gegeven dat Nederlands afscheidde van Bourgondisch. De invulling van die waarden is Nederlandse cultuur want het is een visie op zijn en samenleven. Normen en waarden zijn de individuele stijlkenmerken waarin een cultuur zich opspitst, zoals bijvoorbeeld in landen, naties, stammen. Deze differentiatie vorm geven in cultuur uitingen, formalisaties, taal, representatie, historische besef, moraliteit is culturalisme, cultuur leven en maken. Dat is niet hetzelfde als nationalisme.
Men verward normen en waarden vaak met gedrag. Een nononsense mentaliteit of nuchterheid is een gedrachgskenmerk. Veel Nederlanders roemen de informale houding die ons kenmerkt, maar ook ons arbeids ethos of punctualiteit als normen en waarden, maar die vallen onder sociale regels. Als een fietsende minister normstellend is of het norm is dat een minister fietst, dan word dat cultuur en eigen aan Nederlanderschap. De minister is dan een ceremoniele uitvoerder van Nederlandse cultuur. Als maar een enkele minsister dat doet dan is het exentriek, al is het mogelijk ecologisch loffelijk. Industriele en technologische of wetenschappelijke vernieuwing hoort ceremn ieel opgenomen te worden in onze cultuur. Onze van Daalen woordeboeken doen dat, maar we zouden een eigen cultuur orgaan moeten hebben die actief integratie behandeld. Onze immigranten voegen elk iets toe aan ons land en geven dus vorm aan nieuw Nederlanderschap, daarin wil je beiden een respectabele plaats geven. Tolerantie is daarbij niet voldoende. Tolerantie is passief aggressief. Acceptatie betekend opname en ruimte gevend, mogelijk bijsturend om niet in conflict met Nederlandse mainstream te raken.
Onze normen en waarden gelden eigenlijk overal wel, maar worden meer of minder serieus gehandhaaft. Chinezen prijzen bijvoorbeeld vrijheid van meningsuiting ook hoog. Daarin verschillen ze niet van ons.maar daar is vrijheid van meningsuiting wel anders gereguleerd dan hier.
En zo is er meer dat we makkelijk onderdeel van normen en waarden maken, maar dat in werkelijkheid niet is. Onze partij cultuur is ook geen cultuur fenomeen. Het is een uitvloeisel van teveel makkelijke toegang van de markt voor alcohol en drugs zonder dat er in houdelijk leiding meegegeven word aan kinderen en jongeren. Cultuur is hier en neerbuigende term, omdat de partij cultuur een uitwas van de samenleving is, hoe zeer die ook soms als consumerend prettig word ervaren.
Gebaseerd op Amitai Etzioni heeft voormalig premier Jan Peter Balkenende getracht een definitie van de Nederlandse cultuur te geven door te spreken over Nederlandse normen en waarden. Samenvattend worden deze wel genoemd:
- vrijheid
– vrijheid van godsdienst
– vrijheid van meningsuiting
– vrijheid van onderwijs
- gelijkheid
– gelijke behandeling
– gelijkwaardige behandeling
– gelijke rechten en plichten voor mannen en vrouwen
– in Nederland is wetgeving van kracht die discriminatie verbiedt
- democratie
– democratische gezindheid
- tolerantie
- respect voor de rechten van de mens
we onderzoeken echter zelden wat deze waarden betekene en we diepen dit niet of nauwelijks uit in de opvoeding van onze kinderen thuis of op school, met als resultaat dat Nederlanders gedwongen zijn als buitenlanders in onze nederlandse samenleving lev en en maar wat te improviseren. De normen en waarden zijn daarmee normen en waarden van het hjoofd, intelectueel, maar niet iets wat in het mens-zijn of Nederlan der zijn opgenomen word. Als gevolg daarvan zijn ze betekenisloos. Daarnaast, door beveiligings dilemmas worden mensen ook nog eens te pas en te onpas gecriminaliseerd middels automatische veiligheidseisen zoals een id kaart hebben, doorlichting op luchthavens, camerabewaking etcetera. De maatschappij heeft paranoia in haar hart en sluit eigenlijk samenleven uit. Uit deze zaken blijkt dat veel normen en waarden er wel als idee aangegeven zijn, maar niet werkelijk geinstitutionaliseerd zijn. Veiligheid gaat bijvoorbeeld voor op vrijheid. Lid zijn van een bepaalde culture groep, zoals immigranten, is niet een vrijheid van meningsuiting. In dat opzicht voelde ik me in china minder gediscrimineerd (wel buitengesloten) dan hier in nederland waar je gediscrimineerd word op uiterlijk, afkomst en reliogie, maar ook buitengesloten word. Nederland is dus niet gastvrij en erkent ook niet het lijden door armoede waaruit onze eigen oorsprong stamt. Hierdoor komen we als krenterig, ontoegankelijk en teritoriaal over op buitenanders.we denken alleen aan onszelf en zijn geen deelgenoot van een gemeenschap. Of zijn de dat in de EU wel? Nee ook daar spelen we slechts een halfslachtige rol, omdat we wel meedoen maar eu niet omarmen. Zijn onze normen en waarden dan spiegels die we alleen van ons af richten? Zijn we wel bereid om als Nederlanders te denken als we zoveel moeite hebben met Nederlanders te zijn?
Is Nederland een democratie, of een representatief feodalisme? We hebben een koningshuis, of willen we een republiek zijn? In deze en andere publieke keuzes kan Nederland Nederlanderschap ontwikkelen, niet via statistische opinies, maar door Nederlanders bij de politieke en symbolische realiteit te betrekken. Het mooie van Nederland is dat burger, arbeider en aristocratie naast elkaar staan. Zoals onze nieuwe Koning Willem aangaf in zijn troonrede aangaf hebben we wederzijdse verantwoordelijkheden als deelnemers in dit land. Maar die verantwoordelijkheid is niet aleen naar het nu en onze toekomst, maar ook tot ons verleden en onze inhoud. Onze binnestromende nieuwe Nederlanders hebben die verantwoordelijkheid ook, maar het brengt ook een verantwoordelijkheid mee jegens hun verleden. Middels al deze verantwoordelijkheden zou Nederland zich volledig dienstbaar van de wereldgemeenschap moeten maken, en daardoor voor elke internationale partner een welkome vriend zijn.
Om als Nederland een goede oost-azie partner te zijn dienen we dan ook onze normen en waarden niet alleen uit te dragen, maar ook uit te voeren en op basis daarvan al onze contacten te managen, zowel naar het buitenland toe, als naar buitenlandse gasten en binnelandse inwoners van allerlei origine, zelfs Nederlandse.
Ik hoop dat dit artikel gelezen word en de ideeen gespreid worden en gedeeld.
René Goris