Schoonheid Verbeteren?
De mogelijkheden om het lichaam te verfraaien of zelfs te verbouwen nemen snel toe. De schoonheidsindustrie draait op volle toeren, en ook integratie van mens met machine is daar inmiddels een onderdeel van. Als theatrale performance scoort streven naar schoonheid en vormen van lichaams manipulatie en vermin king hoge kijk- en oplagecijfers. Avond aan avond vergapen miljoenen kijkers zich aan Makeover-shows en Next Top Model-verkiezingen en freakshows in vele varianten. De media van Youtube tot en met veronica zijn een groot circus geworden dat voorbij gaat aan onze menselijkheid. Het richt zich puur op onze onzekerheden en frustraties.
Nu is de droom van zelfverbetering op zich niet nieuw. Iedere cultuur kent eigen idealen van schoonheid. De verbeelde schoonheid wordt vaak – zo al door de Griekse filosoof Plato – geassocieerd met goedheid, of gezien als een promesse de bonheur, een belofte van geluk. In Azie word zelf realisatie als spiritueel pad eveneens afgespeiegeld aan beheersing van onze innerlijke chemie en onze uiterlijke vorm en representatie. Religieuze mythen, sprookjes, romans en wetenschappelijke tractaten laten zien dat mensen door de eeuwen heen gefascineerd werden door de droom van zelftransformatie, opgevat of verbeeld als perfectionering van het lichaam en of geest. Maar waar men zich in eerder eeuwen moest beperken tot de kracht van verbeelding en geloof, of tot verfraaiende middelen die duur of niet zonder risico waren, lijkt de uiterlijke vervolmaking van het lichaam nu binnen ieders handbereik. Plastische chirurgie, cosmetische industrie en modebladen beloven ieder die bereid is geld in zichzelf te investeren het uiterlijk van een prinses. Of van een popster naar keuze. Sommige aspecten van ons Daoland verjongingsprogramma raken aan deze soms griezelige realiteit. TCM als opvoeder en behandelaar is erg gericht op het laten inzien hoe we de baas over lichaam en geest worden, en dus ook o ver onze uiterlijke vorm, maar neemt daar wwel een brede vorm van zelfkennis in als basis.
Kenmerkend voor de huidige beeldcultuur rond lichaamsverbetering is wel, dat de verschillen tussen de seksen zeer uitdrukkelijk worden aangezet. Vrouwen zijn bij voorkeur rondborstig, sexy en glamorous, mannen stralen – nog steeds – kracht en overwicht uit, zij het verzacht door een ‘vrouwelijk’ accent hier en daar. Met behulp van make-up, mode, sportschool en zo nodig het mes worden de verschillen tussen de seksen geaccentueerd en uitvergroot; soms zelfs letterlijk, in de vorm van borstvergroting, penisverlenging, kincorrectie en schaamlipplastiek. Schoonheid verbetering is dan niet realistisch of natuurlijk, maar tegennatuurlijk en een radicale vorm van theatrale expressie met soms desastreuze ontwikkeling op het gebied van persoonsvorming en gedrag. Toch zijn jonge westerse vrouwen vrijer en qua mogelijkheden meer gelijk aan mannen dan ooit. Gaat het bij het uiterlijk benadrukken van de sekse-identiteit dan om een spel; een spel dat met des te meer overgave gespeeld kan worden in een cultuur waarin mannen en vrouwen feitelijk gelijk zijn, en de accentuering van de verschillen tussen hen een kwestie van persoonlijke smaak en keuzevrijheid is geworden? Of is er meer aan de hand, en gaat er van de stortvloed aan (hetero)seksueel getinte ideaalbeelden wel degelijk een invloed uit die ons zelfbeeld bepaalt, omdat we ons bewust of onbewust meten aan de beelden die worden aangereikt? Waarom ziet men lichaamsvorm verbetering voornamelijk als onderdeel van kinderlijk sexueel spel, en niet als onderdeel van duurzame ontwikkeling van mens en maatschappij?
Als er regels of normen zijn, wie bepaalt deze dan? Waar komt de overweldigende nadruk op uiterlijke schoonheid en het geprononceerd ‘seksueren’ ervan op dit moment vandaan in onze westerse (beeld)cultuur? Welke invloeden werken hier in door? En welke invloeden gaan er van uit, op ons zelfbeeld en ons dagelijks leven? Hebben we inderdaad meer vrijheid dan ooit in het kiezen van onze (gender)identiteit en het uiterlijk vormgeven daaraan? Of onderscheiden we ons van andere tijden en culturen misschien vooral door die illusie?
In onze praktijk richten we ons in verbetering van de mens vooral op duurzame ontwikkeling, terwijl we echt ons zelfbeeld als individu niet vergeten. Al zeg ik het zelf, ook het streven naar duurzaamheid bied ruimte aan ijdele zelf beschouwing. Daar is niet veel mis mee. Dus ook als je alleen maar mooier wilt worden zijn onze diensten geschikt. Gezondheid en persoonlijke groei zijn dan alleen maar extra’s.
